Wil je iemand complimenteren, zeg dan dat hij diepgang heeft. Wil je iemand beledigen, zeg dan dat hij oppervlakkig is. Dat verschil is opmerkelijk vooral omdat het verschil tussen ‘diepgang’ en ‘oppervlakkigheid’ lastig uit te leggen is. En toch ga ik een poging wagen om de onderste steen boven te krijgen.
Toen ik de vraag ‘wat is diepgang’ aan mijn schoondochter voorlegde zei zij geheel spontaan: ‘diepgang heeft iemand met een problematische jeugd’. Daar moest ik ontzettend om lachen en tegelijkertijd dacht ik dat diepgang wellicht in de richting wijst van ‘ingewikkeldheid’. En ingewikkeld is weer het tegenovergestelde van ‘simplistisch’, een woord waar mensen helemaal niet mee geassocieerd willen worden. Ik kom op dit onderwerp omdat een goede vriend van mij, na zijn scheiding, weer is gaan daten; en op zoek is naar een nieuwe, vaste relatie. Op dit moment in tijd denkt hij weer ‘de ware’ gevonden te hebben, maar voegde daar wel enige twijfel aan toe met de opmerking: ‘ik vraag me wel af of zij voldoende diepgang heeft’. Hier in het Noorden zou men een gebrek aan diepgang als volgt verwoorden: ‘zij is leuk, actief, ondernemend, aantrekkelijk en lief, maar er zit niet veel bij’. Wat er dan ‘meer bij’ zou moeten zitten laat zich raden. Is dat het vermogen om uitgebreide verhalen te vertellen? Is dat het vermogen om (zelf)kritisch te zijn en geen genoegen te nemen met een ‘ja’ of een ‘nee’? Of heeft diepgang te maken met het hebben van een rijk gevoelsleven en die ook nog in alle geuren en kleuren onder woorden te brengen? Misschien verwijst diepgang nog wel meer naar het vermogen om je echt in iets of iemand te verdiepen; en altijd meer te willen weten dan wat aan de oppervlakte ligt. Feit is in ieder geval wel dat als mensen spreken over een ‘diepgaand onderzoek’, dat zij dan bedoelen dat geen enkele vraag onbeantwoord mag blijven. Zo kom ik, al nadenkend, tot de volgende conclusie: iemand met diepgang maakt met onophoudelijke passie en interesse kenbaar dat hij alle in’s en out’s van iets, iemand of zichzelf aan de oppervlakte wil krijgen. Tja, en dat kan dan behoorlijk ingewikkeld worden. En wie. met deze definitie in de hand, zo eens even om zich heen kijkt, zal toch moeten constateren dat er maar weinig mensen zijn met diepgang. En dan te bedenken dat, desondanks, de mens wèl gezien wil worden als iemand met diepgang. Dat is een vorm van wensdenken die bij mij op de lachspieren werkt. Persoonlijk hou ik, buiten mijn werk om als psycholoog, meer van oppervlakkige contacten. Dan is het even gezellig en zit je nergens aan vast.
Op mijn spreekuur verwachten patiënten dat ik met hen de diepte inga, zoals dat heet. Maar eerlijk gezegd hou ik daar niet van; en blijf steevast vragen naar het actuele probleem. Al ingewikkeld genoeg.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties