Een vrouw staat in de lift en raakt geïrriteerd omdat zij telkens in de rug wordt geprikt. Zij draait zich om en wil er wat van zeggen, maar ziet dan pas dat het een blindeman is, die wat onhandig met zijn rood-witte stok zwaait. Haar ergernis verdwijnt op slag; en vraagt meelevend aan de man of zij hem kan helpen.
Dit voorbeeld geeft glashelder aan hoe belangrijk het is om de juiste context te weten voordat een oordeel gegeven kan worden over menselijk gedrag. Dit gegeven is al helemaal belangrijk nu in het nieuws zoveel berichten naar buiten komen met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag. Sommige verhalen van betrokkenen zullen de gehele context beschrijven, terwijl andere verhalen alleen een aanklacht bevatten zonder dat de lezer ook maar enige context te weten krijgt. Misschien wel zo zinvol om een aantal aansprekende voorbeelden de revue te laten passeren. Stel dat iemand de woorden ‘wat ben jij sexy gekleed’ in de mond neemt. Is het een vrouw die dat tegen haar beste vriendin zegt voordat zij samen op pad gaan, dan is er niets aanstootgevends te benoemen. Zegt een manspersoon dit tegen een sollicitante die heel erg verlegen zit om een baan, dan is dezelfde opmerking al zeer ongepast, zeker gezien de bestaande machtsverhouding. Worden dezelfde woorden in de mond genomen door een vader tegen zijn vijftienjarige dochter (die met vriendinnen op pad wil gaan), dan is er wellicht sprake van ouderlijke bezorgdheid; en wil hij haar in bescherming nemen tegen ongewenste intimiteiten. Zegt een prominente man, tijdens een publiek interview, de woorden ‘het is dat het mijn dochter is, anders wist ik het wel’, dan zal dat door menigeen als grensoverschrijdend en ongepast worden beoordeeld. Een goede vriend van mij zei ooit tegen mij dochter die zich speciaal had uitgedost voor een avondje stappen met haar vriendinnen: ‘als ik veel jonger was geweest, dan wist ik het wel’. Mijn dochter glunderende en beschouwde het als een groot compliment. Zo kom ik tot de volgende elementen die cruciaal zijn voor het bepalen van de bestaande context: wat wordt precies gezegd, door wie, in welke verhouding staan die twee mensen en welke andere mensen zijn aanwezig en wat is de intentie (vaak ook afgeleid uit non-verbaal gedrag). Pas als alle elementen van de context duidelijk zijn, kan een opmerking op waarde worden geschat. En als die context niet volledig is, dan is elk oordeel, bij voorbaat, een vooroordeel. Zo kan ik, met de bedoeling op een verzetsreactie op te roepen, tegen een patiënte zeggen: ‘het is juist mooi dat je niet assertief bent, want dan hoef je alleen maar te luisteren naar wat je opgedragen wordt’. Ik bedoel, zonder context kan mijn ‘interventie’ als aanstootgevend worden beoordeeld.
‘Ik kan die man wel vermoorden’ zegt de vrouw. Die man is haar man met weer een snelheidsbekeuring van driehonderd euro.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties