Overheersing is niet alleen voorbehouden aan autoritaire figuren. Ook in het dagelijks verkeer kunnen mensen overheersend zijn; en dusdanig dat die dominantie steevast wrevel, ongemak en angst oproept. Een specifieke vorm van dominantie is emotionele dominantie:
Zoo boos, verdrietig, verongelijkt of enthousiast zijn dat anderen het liefst zouden weglopen. Ja, ook positieve emoties zoals blijdschap, euforie of verliefdheid kunnen zo overheersend zijn in het contact dat een gesprekspartner zich volledig uitgeschakeld voelt. Dit heeft alles te maken met de manier waarop de emotionaliteit sfeerbepalend wordt. Zo kan iemand super-enthousiast een verhaal vertellen over het succes dat hij heeft behaald met zijn eenmanszaak en er niet over uit gepraat raakt. Het is dan niet dat de toehoorders hem/haar zijn succes niet gunnen, maar zich ongemakkelijk gaan voelen omdat zij simpelweg niet aan bod komen. Dit fenomeen komt ook meer dan eens voor tussen echtelieden: hij komt thuis en kan, in al zijn vreugde, niet ophouden over de promotie die hij op het werk heeft gekregen en zal na een minuut of wat toch merken dat zij erbij wegloopt of hem onderbreekt met haar eigen nieuws van de dag. Zijn (positieve) dominantie is zo voelbaar dat het haar gewoon te machtig wordt. Met negatieve emoties is de dominantie, zo mogelijk, nog heftiger. Zo vertelde een patiënt van mij hoeveel vrienden hij kwijtgeraakt was na de dood van zijn zoon, als ook hoe ongepast veel van zijn naasten op zijn verlies en verdriet hadden gereageerd. Zo verdrietig als hij was, zo boos kon hij vertellen over al die klootzakken die hem in de steek hadden gelaten. Hij kon gewoon niet begrijpen waarom hij zo weinig echte vriendschap had meegemaakt. Ik vroeg hem of hij ook echt wilde begrijpen hoe dat had kunnen gebeuren en hij antwoordde bevestigend. Ik zei: ‘Henk, nu zal niemand kunnen ontkennen hoe vreselijk dramatisch het is om een eigen kind te verlies. Probleem is wel dat jij, in al jouw emoties, zo expressief dominant bent dat mensen zich weggeblazen voelen en er simpelweg niets (zinnigs) tegenover kunnen zetten. En zodra de ander geen inbreng meer heeft dan zal hij, hoe pijnlijk ook, geen heil meer zien in het contact. Henk bleef wat bedremmeld kijken, maar moest na wat heen en weer geklets toch toegeven dat hij emotioneel zeer overheersend kan zijn. Deze emotionele dominantie is ook aanwezig bij lieden die de kunst verstaan om verongelijkt te zijn over al het onrecht wat hun is aangedaan. Hoe invoelbaar het onrecht ook is, mensen zullen heel snel afhaken als die verongelijktheid onontkoombaar wordt.
Als er al een probleem is tussen mensen dan heeft het doorgaans maar met één ding te maken en dat is: machtsongelijkheid. Of iemand nu (non)verbaal, emotioneel of expressief dominant is, dat maakt niet uit. Want telkens weer zal de ander er met weerzin, weerstand of vluchtgedrag op reageren. Uit lijfsbehoud.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties