Let op je bezoekt nu de archiefsite. Bekijk de actuele website hier.

Let op deze site dient als archief.
Ga naar www.psycholoogwijnberg.nl voor de actuele website.

Columns en Archief

Gebrek aan zelfkritiek

09 August 2010
Door: Jeffrey Wijnberg

Vaak wordt gedacht dat veel mensen gebukt gaan onder gevoelens van onzekerheid en een gebrek aan zelfvertrouwen. In werkelijkheid is het andersom: veel mensen ervaren een diepgevoelde tevredenheid met zichzelf en zijn hun eigen beste vriend.

Sterker nog, zelfs de meest asociale stoethaspels kunnen zichzelf ervaren als een toonbeeld van menselijk handelen. En zij begrijpen niet waarom anderen blind zijn voor hun voorbeeldig karakter. Dit verschijnsel duidt op een wijdverspreid gebrek aan menselijke zelfkritiek, en verklaart waarom relaties zo vaak op niets uitlopen. Dat mensen de splinter in andermans oog en de balk in de eigen oog niet zien, is iets dat mij als praktiserend psycholoog geen windeieren legt. Ik word er immers voor betaald om mensen met (relatie)problemen een (lach)spiegel voor te houden. En daardoor ben ik dagelijks in de gelegenheid om mij te verwonderen; een gemoedstoestand die gemakkelijk kan overslaan in onbedaarlijk gelach. Zo is het zeer vermakelijk om iemand met sterke egocentrische trekken te horen klagen over hoe slecht zijn collega’s of familieleden naar hem luisteren. Even grappig is het om een nors en gereserveerd persoon te horen uitwijden over de onvriendelijkheid van winkelpersoneel of over het gebrek aan hartelijkheid van zijn huisgenoten. Hij heeft wel gelijk, maar het komt niet in hem op dat hij met zijn eigen afstandelijkheid de onvriendelijkheden over zichzelf afroept. Hetzelfde verschijnsel is waar te nemen bij mensen die heel verongelijkt kunnen mopperen over hoe zij worden afgewezen. Dat juist hun eigen verongelijktheid op anderen zo afstotelijk werkt, is een vorm van blindheid die bij mij op de lachspieren werkt. En bij de club van positivo’s, lig ik helemaal in een deuk. Zij zijn zo vervuld van hun eigen optimisme, betrokkenheid en hulpvaardigheid dat zij er als vanzelfsprekend van uit gaan dat hun omgeving dit alleen maar kan begroeten met evenveel enthousiasme en genegenheid. Met veel binnenpret wacht ik op het moment dat zij, ten lange leste, tot het inzicht komen dat hun eigenaardigheden door anderen als dwingend worden ervaren; en tegengesteld aan hun verwachting, irritatie en kilheid oproepen. Laatst zat ik in de trein tegenover twee meiden die zich beklaagden over de groeiende onbeschoftheid van de Nederlander: ‘je kunt de trein niet uitstappen omdat de wachtenden zich verdringen om in te stappen, hoe asociaal kun je zijn.’ Ik lachte en zei: ‘hebben jullie dan zelf wel in de gaten hoe hard jullie praten, en dat nog in een stiltecoupé?’ Spontaan kregen we met zijn drieëen de slappe lach, wat de mensen naast ons zichtbaar ergerde.

Afgeven op anderen om zelf buiten schot te blijven, is de norm. Iedereen die wel zelfkritisch is, heeft doorgaans een verborgen agenda. Wie zegt te lijden aan een minderwaardigheidscomplex, bedoelt: ‘zeg mij hoe geweldig ik ben’.


Lees ook:

Bekijk alle columns

Reacties

  • This tragedy with Pakistan continues to worsen seeing that relief provides and assistance fall far next to what becomes necessary. More assistance is desperately needed for the reason that potential for a lot of fatalities will start to loom.

    National drink of Pakistan
    17/08/2016 13:09
    (8 jaren geleden)

  • De werkelijkheid werkt en de ervaring ervaart ... 'bijzonder rationeel allemaal'.

    Ik ook?
    13/08/2010 21:23
    (14 jaren geleden)

  • Is dat zo? Hebben we allemaal niet een verborgen agenda en vissen we soms niet naar een complimentje?

    Lisa
    13/08/2010 09:26
    (14 jaren geleden)

  • hoe kun je positiviteit uit blijven stralen als je alleen het tegenovergestelde ervaart?

    gerda
    12/08/2010 11:01
    (14 jaren geleden)

RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties

Plaats uw reactie