29 September 2008
Door: Jeffrey Wijnberg
Slaapt u wat onrustiger omdat uw aandelen in waarde zijn gezakt? Heeft u het kopen van een huis toch maar uitgesteld, omdat het lenen van groot geld aanvoelt als het graven van uw eigen graf? En bent u de laatste tijd veel serieuzer en harder aan het werk om uw positie op de arbeidsmarkt veilig te stellen?
Kortom, heeft u, net als vele anderen, last van geldangst omdat Amerika, de wereldmacht die onkwetsbaar leek, in ernstige financiële nood verkeert? Ja? Dan is dat een goede zaak. Want het is de hoogste tijd om een houding van nederigheid te tonen en weer tevreden te leren zijn met wat u heeft.
Wouter Bos, onze minister van Financiën, kan wel net doen alsof wij, in Nederland, onze zaakjes goed op orde hebben omdat de staatschuld relatief klein is en de begroting voor het komend jaar sluitend. Maar wat hij niet zegt, is dat wij, Nederlanders, net als de Amerikanen, gewend zijn geraakt om te leven van geld dat we niet hebben; dat wij Nederlanders, net als de Amerikanen, geloven in het kopen om te kopen, en hebben om te hebben; en dat wij Nederlanders, net als de Amerikanen, materialistisch zijn ingesteld en de droom koesteren van een leven in onafhankelijke rijkdom.
Wij zijn, met zijn allen, kapitalistische geldwolven die ieder jaar meer willen verdienen, groter willen wonen, en nog vaker, verder en luxer met vakantie willen gaan. Natuurlijk, het is gemakkelijk om met de vinger te wijzen en iemand anders de schuld te geven van de huidige financiële crisis. Maar, de psychologische waarheid is dat er maar één echte oorzaak is van de wereldwijde malaise en dat is: individuele hebzucht. En deze individuele hebzucht gaat dan ook nog samen met een houding van ongeremd optimisme, arrogantie en brutaliteit, waardoor zelfs gerenommeerde psychologen geloven in het motto: ’je kunt alles krijgen, als je het maar echt wilt’,
Dat er nu grenzen blijken te zijn aan de economische groei, dat er grenzen blijken te zijn aan wat mensen kunnen besteden, dat er grenzen blijken te zijn aan de natuurlijke energiebronnen, en gelukkig ook dat er grenzen zijn aan wat mensen elkaar kunnen wijsmaken, is een positieve ontwikkeling die het realiteitsbesef van een ieder doet versterken. Zo bekeken is uw geldangst een gezonde reactie in een ongezonde samenleving, waarin ’altijd meer’ te veel de boventoon heeft gevoerd.
Eerlijk is eerlijk: niets menselijks is mij vreemd. Ook ik heb mijn aandeel gehad in de collectieve waanzin van het ongebreideld consumeren. Maar als tegenwoordig een gelikte zakenman mij opbelt met de mededeling dat ik een dief van mijn eigen portemonnee ben als ik de overwaarde van mijn huis niet benut voor interessante beleggingen, zeg ik, oprecht bedoeld: ’ga toch fietsen’.
Auteur: Jeffrey Wijnberg
Originele publicatie: de Telegraaf
Datum: ma 29 sep 2008, 06:30