Kinderen lijken op hun (voor)ouders. De vraag is hoeveel kenmerken het kind van vaders kant dan wel van moeders kant heeft. En het benoemen van deze gelijkenissen begint al gelijk bij de geboorte (‘zij heeft precies het neusje van mama’). Het mag dan ook geen wonder heten dat ouders, na verloop van tijd, verwikkeld raken in een gelijkenissenstrijd.
Deze strijd kent een voorspelbare verschijningsvorm. Zo wordt elk positieve eigenschap (mooi haar, intelligentie, vlotte babbel) doorgaans in eigen voordeel beslist (‘dat heeft hij duidelijk van mij’); en wordt elke negatieve eigenschap (hangend oog, verlegenheid, driftbuien) toegeschreven aan de ‘koude kant’. Meer dan kinderen lief is, horen zij, meestal tijdens familieaangelegenheden, hoeveel gelijkenis zij vertonen met de ene kant dan wel met de andere kant: ‘je hangt met je schouders net als je vader’ of ‘zoals je lacht is het alsof ik je moeder hoor’ en ‘je lijkt als twee druppels water op je vader en dan vooral als je zo boos kijkt’. Als kinderen nog jong zijn dan is het ‘lijken op mama of papa’ nog iets om trots op te zijn. Maar als het zelfbewustzijn mettertijd groeit, dan willen kinderen toch liever als een uniek exemplaar gezien worden; en niet als een (slap) aftreksel van een bestaand exemplaar. Door familieleden wordt hier geen rekening mee gehouden; en blijft de vergelijkingsdrift een populair gespreksonderwerp. Maar het zijn niet alleen de kinderen die door ouders en verwanten met de gelijkenisbril worden aangekeken. Vader en moeder doen ‘het’ ook met elkaar. Nu kan een ruzie over wat dan ook al vervelend genoeg zijn, maar als één van de partners de vermaledijde zin ‘nu ben je net je vader/moeder’, dan breekt de hel pas los. Want zelden wordt een familie-vergelijking getrokken die als positief wordt bedoeld. Nee, de één is dan net zo geestelijk lui als zijn vader ook is of de ander is dan net zo krengerig als haar moeder ook is. En de reden waarom dit soort gelijkenis-opmerkingen als kwetsend worden ervaren, komt omdat het een samenvatting is van: 1) jullie hele familie deugt niet 2) ik had gehoopt dat je anders was, maar dat valt vies tegen 3) onze relatie gaat dezelfde (foute) kant uit als die van je ouders 4) en dat is jouw schuld. Nu zal ieder mens, zeker met het ouder-worden, zelf steeds meer gelijkenissen ontdekken met zijn vader of moeder. Typerende familietrekken zo gezegd. En het zelf ontdekken en benoemen, daar is niets mis mee. Maar wanneer de levenspartner het hardop uitspreekt, dan zijn de rapen gaar.
Mensen houden ervan om iedereen met elkaar te vergelijken. En degene die een treffende gelijkenis kenbaar maakt, doet dat doorgaans met zoveel trots dat het overkomt als ware het een originele ontdekking. Maar het genoegen waarmee de ontdekking wordt aangekondigd is zelden wederzijds. Want niemand wil de ander zijn.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties