Omstandigheden zoals een eigen huis, een goede baan en genoeg geld zijn bepalend voor het geluksgevoel. Tenminste, zo wordt vaak gedacht. In werkelijkheid zijn omstandigheden slechts voor tien procent bepalend voor geluksbeleving. Naast erfelijkheid (50%) is de belangrijkste geluksfactor: controle (over eigen leven).
Of het altijd klopt, dat is natuurlijk wel de vraag, maar feit is wel dan het gevoel van controle, het gevoel achter het stuur te zitten van je eigen leven zorgt voor geluksbeleving: niet zozeer bewust bij elke stap die je zet, maar meer onbewust door alles wat je zelf ervaart als resultaat van je eigen doen en laten. Dat is ook de reden waarom ‘vrijheid’ als waarde zo gekoesterd wordt; en mensen zelfs hun leven willen geven om die vrijheid voor anderen zeker te kunnen stellen. Ook in deze crisistijd wordt vaak in alle wijsheid gezegd: ‘kijk niet naar wat je beperkingen zijn, maar kijk naar wat je wel kunt doen'. En die wijsheid geeft, onder alle omstandigheden, een psychologisch voordeel. Zo kun je wel weinig huishoudgeld te besteden hebben, maar als je, voor dat weinige geld, toch elke dag een voedzame maaltijd op tafel weet te zetten, dan geeft dat veel voldoening. Ook zelfs wanneer je aan een chronische ziekte lijdt of te kampen hebt met een handicap (rolstoelers) dan kun je door aangepast sporten of werken toch een sterk geluksgevoel ontwikkelen. Kijk maar naar de Paralympische Spelen: daar zie je de deelnemers net zo stralen als hun collega’s op de reguliere Olympische Spelen. Over beperkingen gesproken: weten wat je, in ieder geval, niet kan, geeft ook zekerheid; en het besef dat je verschoond blijft van verplichtingen die andere mensen, zonder die beperkingen, wel hebben. Zelf ben ik het prototype van de man met twee linkerhanden; en laat alle onderhoudswerkzaamheden, met plezier, aan de professionals over. Daar moet je wel weer extra geld voor verdienen, maar met mijn psychologiewinkeltje heb ik daar gevoelde controle over. Overigens, mensen die kampen met depressiviteit, zullen in de regel ook lijden aan een gevoel van controleverlies, zoals: baan kwijt, liefde kwijt, en misschien wel een algeheel gevoel van machteloosheid omdat niets lijkt te lukken. Nu worden, in dit verband, mensen die bekend staan als ‘controlefreaks’ vaak weggezet als ongezond neurotisch. Maar niets is minder waar: hoe meer je er bovenop zit om alles naar je hand te zetten, des te meer je er ook een geluksgevoel aan zal ontlenen. Daarom is het levensprincipe van rust-reinheid-regelmaat zo belangrijk: het versterkt het gevoel van controle; en de zaken stevig in eigen hand te hebben.
Het lijkt een niemendalletje, bijvoorbeeld om eerst een boodschappenlijstje te maken voordat je naar de supermarkt gaat. Maar het eerst-bepalen van wat je koopt voordat je naar de winkel gaat, voorkomt een gevoel van controleverlies; en kun je net iets blijer huiswaarts keren omdat je, volgens eigen plan, hebt gehandeld.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties