02 March 2009
Door: Jeffrey Wijnberg
Een lekkere appeltaart gebakken? Belangrijke knopen doorgehakt tijdens het werkoverleg? Uw woonkamer opnieuw ingericht? Nou, dat is dan mooi, vooral als u er zelf tevreden over bent. En volgens moderne psychologen is uw eigen goedkeuring voldoende voor een zelfverzekerd gevoel.
U mag niet aan uzelf twijfelen als de appeltaart door uw partner als klef, uw besluiten door een collega als ondoordacht en de nieuwe inrichting van uw woonkamer door een vriend als rommelig worden beoordeeld. Wat niet mag. In de praktijk van alledag is het oordeel van anderen als jeuk aan de hersenen. Zelfs een onderdrukte blik van afkeuring van een wildvreemde is al voldoende voor indringende zelftwijfel.
Goed beschouwd is dat ook logisch. Want mensen willen niet alleen goed zijn, zij willen ook goed overkomen. Dit sociale bewustzijn is een verschijnsel dat zich in de vroege kindertijd al openbaart en vanaf de pubertijd tot volledige ontwikkeling moet komen. Natuurlijk kan de gevoelde afhankelijkheid van andermans oordeel als remmend worden ervaren (wat als zij mij niet zo leuk vindt als ik haar), waardoor de neiging om te handelen (ik vraag haar mee uit) plaats maakt voor vermijding (morgen kan het ook nog). En dat terwijl het mee uitvragen van een leuk meisje geen verkeerd idee is. Maar, uiteindelijk krijgt het eigen oordeel (ik vind haar leuk) pas echt bestaansrecht als dat oordeel wordt bevestigd door de ander (ik jou ook).
Het grote belang van andermans oordeel is nog beter te begrijpen wanneer de mens wordt gezien als winkelier: hij kan nog zo trots zijn eigen waren (eigenwaarde) uitgestald hebben in de etalage, als niemand wat koopt, dan is zijn eigenwaarde ook van generlei waarde. Het zal daarom niemand verbazen dat in het onderling contact mensen bewust of onbewust voortdurend bezig zijn om een inschatting te maken hoe zij sociaal gewaardeerd worden. Wat mij iedere dag wel weer verbaast, is dat het overgrote deel van de mensen het bij een inschatting laat. Dit verklaart ook waarom zoveel mensen, in het contact met anderen, een knagend gevoel van onzekerheid ervaren. Zelden durven mensen op de man af vragen te stellen als ‘hoe vind je dat ik het doe als nieuwe afdelingshoofd’ of ‘hoe kijk jij aan tegen mijn manier van opvoeden’. En dat is eeuwig zonde. Want, alleen met het oordeel van de buitenwacht kunnen de eigen prestaties op een hoger niveau getild worden,
Om het mijn vrienden, collega’s en patiënten wat gemakkelijker te maken, ben ik zelf overgestapt op het cijfersysteem. Op een schaal van één (waardeloos) tot tien (briljant) vraag ik tegenwoordig om een beoordeling van al mijn verschillende producten en diensten. Als u daar in uw commentaren vandaag aan meedoet, dan hebben we allebei een winnend doelpunt gescoord.
Auteur: Jeffrey Wijnberg
Originele publicatie: de Telegraaf
Datum: ma 02 mrt 2009, 06:30