Jong en overspannen. Het lijken twee woorden die met elkaar in tegenstrijd zijn. Maar niets is minder waar. Ook op jonge leeftijd kan een mens psychisch finaal door het ijs zakken. En dan niet omdat hij een zwak karakter heeft, liever lui dan moe is, of omdat hij een geldig excuus moet hebben om er maatschappelijk tussenuit te knijpen.
Nee, overspannenheid is een kwaal die iedereen kan treffen, ongeacht de leeftijd. Wel is het zo dat onze huidige, ‘maakbare’ samenleving de kans op overspannenheid bij jonge mensen vergroot. En dat heeft vooral te maken met wat er zoal door de goegemeenschap wordt verwacht. De lijst van subtiele, onzichtbare maar dwingende verplichtingen, is deprimerend lang: 1) zelfredzaamheid 2) verstandige keuzes maken 3) deugdelijke planning van studie/werk/liefdesleven/sociale activiteiten. 4) tempo maken 5) gedrevenheid tonen (‘wat is jouw passie’) 6) stressbestendig zijn 7) kansen grijpen 8) problemen als uitdagingen zien 9) een uitgesproken mening hebben 10) emotionele intelligentie ontwikkelen. Wie één of meerdere van deze tien vermogens ontbeert, mag zich schuldig voelen om vervolgens gemotiveerd aan zichzelf te werken. Maar zelfs zonder deze maatschappelijke verwachtingen, kan het ieder mens even teveel worden. En in zekere zin is het juist op jonge leeftijd waarschijnlijker dat iemand psychisch bezwijkt. En dat heeft, boven alles, te maken met een combinatie van levensangst, overprikkeling, zelftwijfel en liefdesperikelen. Al die jongeren die bij mij op het spreekuur komen met klachten van overspannenheid moet ik eerst geruststellen en wapens in handen geven om de veroordelingen van de buitenwacht te weerstaan. De schaamte van het eigen falen is al groot. Maar als anderen ook nog eens komen met teksten als ‘gewoon een beetje bijslapen en dan er weer tegenaan’ of ‘kom op zeg, je bent toch niet van suiker’, dan wordt het gevoel van geestelijke zwakte alleen maar verder aangewakkerd. Mijn eigen tekst is precies het tegenovergestelde: ‘wees blij dat je lichaam zo duidelijk aangeeft dat het allemaal een flink stuk minder moet; zorg dat je je voorlopig aan niets of niemand verplicht en ga alleen met mensen om die jou een warm hart toedragen’. Gelukkig kan ik met deze jonge mensen vanuit eigen ervaring praten. Zelf ben ik op 19-jarige leeftijd –en dat is al meer dan 40 jaar geleden- er lang tussenuit geweest met ernstige uitputtingsverschijnselen. Als ik terugkijk op die ellendige tijd dan was ik mij er totaal niet van bewust hoe onzeker ik was; en bang om de sprong naar volwassenheid te maken. Wat voor iedereen zo vanzelfsprekend en gemakkelijk leek, was voor mij een hels karwei.
Bent u jong overspannen, dan niet getreurd. Want jong geleerd is ook oud gedaan. En dat betekent vooral niet als vanzelfsprekend meedoen met alles wat iedereen vindt dat hoort.
Aan de ene kant de drang van de samenleving/regering tot een burger als flexibele, intelligente multifunctionele eenheidsworst, aan de andere kant gevuld met een energydrink.
aan de ene kant allerlei flatscreens die hun best doen beelden in 3D te leveren, aan de andere kant geen handen en voeten weten te geven aan het echte 3D spektakel dat 'real life' heet.
als al dit soort zaken volwassenen al onderuit haalt, hoe belastend moet het dan niet zijn voor de zich ontwikkelde jongeren?
Rolf Rosier
26/09/2013 07:16
(11 jaren geleden)
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties