Niemand zit erop te wachten. Maar als het komt, dan komt het altijd ongelegen. Ik heb het over kritiek: het negatieve oordeel van een ander, dat subtiel of snoeihard altijd zielenpijn veroorzaakt. De vraag van vandaag is hoe je toch fier overeind blijft als je er (ongevraagd) even van langs krijgt.
Nu is er wel flink onderscheid te maken in de soorten van kritiek die er rondgaan. In de categorie ‘licht’ staan de vele dingen die mensen doen, zoals koken, autorijden, opruimen, inkopen of strijken. Zegt iemand ‘wat zijn de boontjes doorgekookt’ of ‘knap waardeloos dat je de woonkamer niet hebt opgeruimd’, dan is dat even een tik, maar niet onoverkomelijk. Het beste strijdmiddel is de ander meteen gelijk te geven met opmerkingen als ‘ja, die boontjes kunnen meteen de prullenbak in’ of ‘inderdaad, misschien kan ik het toch goedmaken door nu meteen wel op te ruimen’. Kritiek geven op iets wat iemand doet, is nog altijd wat milder dan wanneer de kritiek gegeven wordt op de persoon zoals in: ‘je verbeeldt je wel heel wat als je denkt dat je kunt koken’ of ‘ik kan er gewoon niet tegen dat je zo’n sloddervos bent’. Als je per se met iemand gebrouilleerd wil raken dan moet je kritiek geven op de kinderen, de huisdieren of zijn/haar beroep. Opmerkingen zoals ‘jouw dochter is gewoon een verwend prinsesje’ of ‘die hond van jullie is bij ons niet welkom’ of ‘het geeft jou misschien wel status maar advocaten zijn alleen op geld uit’ zullen inslaan als een bom en de verhoudingen voorgoed verpesten. Het is dit soort commentaar waar geen kruid tegen gewassen is. Mijn advies: weglopen en de criticaster uit je boekje schrappen. Intrigerend is het feit dat vooral vrouwen kritiek verpakken in een vraag; een vraag die eigenlijk geen vraag is, de zogeheten vrouwelijke waaromvraag en klinkt als ‘waarom heb je weer die blauwe overhemd aan’ of ‘waarom ben je weer zo laat thuis?’ Voor de bijbehorende man heeft het geen enkele zin om hierop te antwoorden; en kan het beste gepareerd worden met: ‘tja, ik hou ook heel erg van jou, schat!’. Dan is er nog de kritiek in de categorie: serieus. Ik heb het dan over een (uitgebreid en zorgvuldig) kritisch rapport, een kritische functiebeoordeling of een kritische nabespreking. In dat geval is het altijd raadzaam om de tijd te nemen, de kritische kanttekeningen serieus te nemen en in ieder geval de ander(en) te waarderen voor alle tijd en aandacht die er aan het kritisch werk is besteed. En denk na over wat ervan te leren valt om dat in je reactie te verwerken.
Zelf nodig ik, als preventief middel, mensen uit om kritiek te geven samengevat in de vraag: ‘wat had ik niet moeten doen, wat ik wel heb gedaan en wat moet ik wel doen wat ik niet heb gedaan’.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties