22 June 2009
Door: Jeffrey Wijnberg
Liefdesverdriet is erg. Liefdesverdriet doet lijden. Liefdesverdriet is vergelijkbaar met heimwee: het gaat pas over als je terugkrijgt wat je kwijt bent.
Maar heimwee is meestal direct op te lossen door weer terug naar huis te gaan. Dat is te regelen. Een geliefde terugroepen is onhaalbaar. Daardoor is een ieder met liefdesverdriet overgeleverd aan het knagend en pijnlijk gevoel van gemis.
En dat is niet het enige. Liefdesverdriet maakt het leven op slag zinloos, en veegt alles wat toekomst heet compleet van de kaart.
Mensen met liefdesverdriet zijn ontroostbaar. En zelfs de meest kundige psycholoog kan daar niets aan veranderen.
Toch zullen vrienden en familieleden een poging wagen om de tranen van het liefdesverdriet te stelpen, al was het alleen maar om zelf geen last te hebben van het onophoudelijk gesnotter.
Een populaire aanpak is het zwartmaken van de dumper met opmerkingen als ‘zoveel aandacht en genegenheid had hij toch nooit voor jou’, ‘waarom huilen om iemand die zo egocentrisch is’ of ‘het was niet de persoon die jouw liefde verdiende’.
Het is een aanpak die bedoeld is om iets van boosheid en opstandigheid op te wekken bij het slachtoffer. Maar doorgaans werkt het averechts. Want met het zwartmaken van de dumper wordt tegelijkertijd het slachtoffer in zijn liefde voor die ander ook naar beneden gehaald; alsof zijn liefde van meet af aan belachelijk was.
Een andere benadering die de omgeving van het slachtoffer gebruikt, is het benadrukken van de voordelen voor de nieuwbakken vrijgezel met opmerkingen als ‘nu kun je eindelijk doen waar je zelf zin in hebt’, ‘toch mooi dat je alle energie nu in je werk kunt stoppen’, of ‘hoef je tenminste geen rekening meer te houden met die bemoeizuchtige familie van hem’. Het probleem met deze benadering is dat het veronderstelt dat er ook voordelen kunnen worden gezien.
Maar liefdesverdriet is emotioneel zo overheersend dat er niets positiefs wordt ervaren, waardoor goed bedoelde adviezen alleen maar de gevoelde onmacht van het slachtoffer versterkt.
Het slachtoffer zelf zal tot vervelens toe de behoefte hebben om zijn liefdesrelatie in gesprekken met anderen te analyseren, vooral om grip te krijgen op hoe het toch fout kon gaan.
Het is een vorm van magisch denken waarmee het verkregen inzicht (misschien heb ik mij altijd te afhankelijk opgesteld) dienst doet om al het dierbare wat verloren is gegaan voor het gevoel weer een beetje terug te winnen.
Maar ook die gedachteoefening zal niets van de pijn kunnen verzachten. Hooguit even opluchting verschaffen.
Nee, uiteindelijk kan alleen nieuwe liefde het hartverscheurend gevoel van gedwongen onthechting helen. In de praktijk lijkt dit psychologisch fenomeen een puur chemisch karakter te hebben, alsof alleen een verse verbinding met een heel ander persoon de oude verbinding overbodig maakt.
Auteur: Jeffrey Wijnberg
Originele publicatie: de Telegraaf
Datum: ma 22 jun 2009, 15:18