Het is zo gewoon als een koe in de wei. En toch blijf ik mij er elke keer over verwonderen. Daarom alleen al heeft dit alledaagse fenomeen een nadere analyse nodig. Ik heb het over het na-gesprek: het gesprek dat plaatsvindt onder mensen als zij huiswaarts keren na een bezoek. Wat er dan wordt gezegd, is meestal niet bedoeld voor de openbaarheid.
Laat ik gelijk heel eerlijk zijn: als ik zelf op bezoek ben geweest dan staat het na-gesprek met mijn vrouw ook bol van misselijke opmerkingen. Niets menselijks is mij vreemd. Maar dat laat onverlet dat het na-gesprek toch een zeer bedenkelijk verschijnsel is. Je gaat, met vriendschappelijke bedoelingen, op bezoek, krijgt van alles aan eten en drinken voorgeschoteld, de sfeer is prima en de belangstelling is wederzijds; en toch moet dan meteen na vertrek, in de beslotenheid van de autocabine, opmerkingen worden gelanceerd waar de honden geen brood van lusten: ‘die Peter is wel echt een narcist, zoveel als hij de aandacht steeds naar zichzelf toetrekt’ of ‘ik dacht dat we iets lekkers te eten kregen, maar volgens mij waren het allemaal restjes van de vorige dag’ en ‘ze staan zich altijd voor op een gezonde levensstijl, maar ik vond niet dat ze er echt goed uitzagen’. Natuurlijk is er soms in het na-gesprek ruimte voor een positieve noot (‘wel opvallend hoe goed de kinderen zijn opgevoed’), maar feit blijft dat de kritische noten overheersen. Feit is ook dat er geen vriendschappen meer zouden overblijven als de nagesprekken ‘live’ te volgen zouden zijn, bijvoorbeeld met behulp van verborgen zendertje. Overigens, het is niet zo dat alleen de gasten zich uitleven in het na-gesprek. Ook de gastheer of gastvrouw zal met de thuisblijvers de gasten over de tong laten gaan; en even flink roddelen onder genot van een kopje koffie of drankje. De vraag die onderhand rijst is natuurlijk: hoe is dit verschijnsel toch te verklaren? Allereerst gaat het om een goedkope manier om jezelf te verheffen: door anderen naar beneden te halen, kun je jezelf even superieur voelen. Ten tweede gaat het om positiebepaling: door anderen ‘op hun plek’ te zetten, kun je je eigen positie wat beter doen oplichten. En ten derde: de verbinding in de eigen relatie wordt versterkt als er overeenstemming is over de ‘kwaaltjes’ van het andere echtpaar. Tot slot: het (beleefde) sociale masker kan even afgedaan worden om vervolgens de kleine irritaties even lekker van je af te schudden. Vriendschap is mooi, maar sociale aanpassing is ook vermoeiend.
Om een beetje sportief te blijven, kun je na het na-gesprek ook even bedenken wat de anderen over jou en jouw partner hebben geroddeld. Dit vereist een hoge graad van zelfkritiek en het vermogen om in de huid van de ander te kruipen. Als je op deze wijze ook jezelf hebt afgekamd, is het tenminste een gelijkspel.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties