Ouderwets en nieuw is mooi gecombineerd in het woord ‘nieuwerwets’. Zeker nu, in deze moeilijke Corona-tijden, heb ik dat woord heel hard nodig omdat ouderwetse waarden een indrukwekkende ‘comeback’ maken; en misschien wel zo goed als nieuw weer integraal onderdeel gaan uitmaken van het collectieve moraal.
Dacht ik dikwijls dat er eerst een Derde Wereldoorlog voor nodig zou zijn om de heersende normen en waarden te herijken, is het nu de wereldwijde strijd tegen de pandemie die deze klus lijkt te klaren. Vraag een willekeurige burger wat nu de absolute prioriteit heeft, dan zal hij zeggen: ‘veiligheid en gezondheid’. En dat betekent dat waarden als ‘zelfverrijking’, ‘economische groei’, ‘status’ en ‘carrière’ totaal niet aan de orde zijn. Door de (financiele) crisis worden al deze waarden als vanzelf buitenspel gezet; en staat de wereld uniform in de overlevings-stand, waarbij eenieder al gauwer denkt hoe mooi het is ‘dat hij leeft’ dan ‘hoe hij leeft’. De vraag is, voor even, niet zozeer ‘wat maak ik van mijn leven’ maar eerder ‘wat geweldig dat mij het leven is gegeven’. En zo kom ik als vanzelf bij de ‘revival’ van het woord ‘nederigheid’. Nu de menselijke neiging tot zelfoverschatting en zelfverheerlijking op dramatische manier wordt afgestraft, lijkt iedereen ervan doordrongen dat het tijd wordt voor meer bescheidenheid; en dat de mens zich niet verheven hoeft te voelen boven de natuur omdat de werkelijke machtsverhouding nu wel pijnlijk duidelijk wordt. Opvallend is nu ook hoeveel mensen zijn overgestapt op het tellen van hun zegeningen. Was het ooit alleen de dominee of pastoor die jou in gebed aan Gods genade deed herinneren, nu denken mensen op eigen kracht aan alles waar zij dankbaar voor kunnen zijn. Gelovig of niet, er zullen heel wat meer (schiet)gebedjes worden gedaan dan ooit tevoren. Ik weet niet of je het nog weet, maar ooit was het woord ‘braaf’ een woord die gebruikt werd voor gehoorzame burgers en kinderen. Welnu, op last van de Staat is ineens iedereen de braafheid zelve. En daar komt nog bij dat op grote schaal de gebruiken en gewoontes van de padvinder weer nieuwe glans hebben gekregen: mensen helpen elkaar met klusjes, boodschappen worden bezorgd aan oudere en kwetsbare mensen; en dat ook nog zonder dat iemand er een cent voor vraagt. Dit gedrag gaat hand in hand met een toenemende mate van beleefdheid, waarbij mensen keurig netjes afstand tot elkaar houden en elkaar laten voorgaan, bijvoorbeeld in de rij voor de supermarkt. Het is haast onvoorstelbaar hoe gezagsgetrouw mensen zich nu kunnen gedragen; en zich voorbeeldig houden aan de regels en richtlijnen die worden voorgeschreven.
Nu wil iedereen dat het dagelijks leven weer normaal wordt. Logisch. Maar hoe langer de Corona-crisis duurt, des te groter is de kans dat onze nieuwerwetse omgangsvormen gemeengoed worden. En als dat zo is, dan kan wellicht gesproken worden van een morele revolutie.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties