Let op je bezoekt nu de archiefsite. Bekijk de actuele website hier.

Let op deze site dient als archief.
Ga naar www.psycholoogwijnberg.nl voor de actuele website.

Columns en Archief

Omgekeerde agressie

09 December 2013
Door: Jeffrey Wijnberg

Weinig bekend is de angst voor het eigen gevoelsleven; en in het bijzonder de angst die gevoelens van agressie kan oproepen. Zo kan een kersverse moeder extreem in paniek raken enkel en alleen maar door bozig ongeduld tegenover haar (huil)baby.

Om die paniek de baas te worden kan zij haar gevoel van agressie omdraaien, namelijk door boos te worden op zichzelf: ‘wat ben ik toch een waardeloze moeder’. Nu is deze angst voor het eigen gevoelsleven zo onbekend dat mensen die hier aan lijden zelf ook niet doorhebben dat zij deze angst hebben. Zo ook bij Helma. Na een stageperiode als doktersassistente in een klein dorpse huisartsenpraktijk heeft zij de keuze om daar te blijven (‘vertrouwd en veilig’) of een tijdelijke positie te nemen bij een groot medisch centrum in de stad (‘onbekend en onzeker’). Zelf wil Helma dolgraag blijven waar ze is, maar zoals altijd gaan familie en vrienden zich er mee bemoeien; en wordt zij richting het groot medisch centrum geduwd (‘je zou gek zijn om zo’n kans niet te pakken’). Helma wordt bang en twijfelt met gedachten als ‘ben ik dan zo slap dat ik alleen maar de veilige weg kan kiezen’ en ‘waarom kan ik het gewoon niet waarderen dat iedereen het beste met mij voor heeft’. Het duurt even voordat ik Helma kan overtuigen dat haar angstgevoel –niet toevallig- op komt zetten, juist wanneer zij wordt gebombardeerd door de betweterigheid van haar omgeving. Nog iets langer duurt het voordat zij zich bewust is van haar oorspronkelijke gevoel (irritatie). En uiteindelijk wordt het haar duidelijk hoe zij gewend is haar agressie jegens anderen om te keren naar zichzelf. Als ik vraag om haar agressie weer in de juiste richting te zetten, zegt Helma: ‘tja, dan moet ik toegeven dat ik heel anders denk dan wat er later tevoorschijn komt’. Haar oorspronkelijk gevoel vertaalt zich dan als: ‘ben jij dan zo slap dat jij mijn keuze voor de knusheid van het dorp niet kan steunen’ en ‘ik kan het totaal niet waarderen dat uitgerekend jullie, mijn dierbaren, het altijd beter denken te weten’. Na deze psychologische exercitie weet Helma steeds vaker en beter haar eigen en oorspronkelijke gevoelens van negativiteit jegens anderen te onderkennen; en dan ook nog zonder er van in paniek te raken. Lastig voor haar is nog wel om deze gevoelens van boosheid en irritatie ook echt te uiten. Maar evengoed, de angst voor haar innerlijke belevingen, hoe krachtig en agressief ook, worden met de week minder.

Net als de mens kan schrikken van emotionele explosies van anderen, kan hij ook ontzet raken door eigen agressieve oprispingen. Wie dit fenomeen onderkent, mag vervolgens kiezen: ruzie maken met anderen of in gevecht blijven met jezelf.


Lees ook:

Bekijk alle columns

Reacties

RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties

Plaats uw reactie