Niet alleen voor vaccinaties, maar ook voor andere prikken heeft menigeen angst. Zozeer zelfs dat noodzakelijke medische interventies worden vermeden, met alle nare gevolgen vandien. Met deze angstgevoelens komen patiënten bij mij op het spreekuur. En wat blijkt: het echte probleem is doorgaans iets heel anders.
Zo moet Eefje binnenkort voor een herniaoperatie naar het ziekenhuis. Zij kijkt er wel naar uit om verlost te zijn van haar rugpijn, maar ziet er heel erg tegenop om voor het infuus geprikt te worden: ‘degene die prikt stelt zich meestal helemaal niet voor, waardoor ik helemaal niet weet wie ik voor me heb; en zegt ook niets over wat hij wanneer gaat doen; en dat geeft mij een heel ongemakkelijk gevoel, waardoor ik in staat ben om gewoon weg te lopen’. Als ik nog wat vragen stel, blijkt uit alles dat Eefje wat meer controle wil hebben over de medische handelingen; en ik kan haar geen ongelijk geven. Ik stel voor om haar eigen prikregels op te stellen, om die vervolgens eerst met de ‘uitvoerders’ door te nemen. Zij is daar enthousiast over en heeft het lijstje gauw gemaakt. Vier van de belangrijkste prikregels zijn: 1) Stel jezelf eerst even voor; hierdoor weet ik wie er voor me staat en dat geeft mij rust. 2) Vertel stapje voor stapje wat je doet en vraag of je de volgende stap mag zetten 3) Prik pas zodra ik zeg: ‘ok je mag me prikken’. Uiteindelijk zeg ik dit echt uit mezelf. 4) Tijdens het prikken zing ik meestal om te ontspannen; voel je vrij om mee te zingen. Op de dag van de ingreep heeft Eefje de prikregels op een kaart meegenomen; en heeft zij grote pleisterplaatjes op haar handen geplakt om te voorkomen dat er ongevraagd geprikt zou kunnen worden. De regels van Eefje zijn in het ziekenhuis, al was het met enige verbazing, nageleefd; en is de ingreep inclusief het prikken prima verlopen. Opvallend is het dat vooral tandartsen getraind zijn om, bij elk volgende stap, de patiënt te vertellen wat hij gaat doen. En dat is heel verstandig. Immers, het ‘meenemen-in-het-proces’ is een slimme manier om de patiënt een gevoel van controle te geven; en dat geeft onmiddellijk meer ontspanning. De meeste artsen hebben er een hekel aan, maar ik vind dat patiënten meer zeggenschap nodig hebben bij alles wat hen te wachten staat. Zelf ben ik al een keer door mijn eigen huisarts uit de praktijk gezet omdat hij mij te dwingend en eigenwijs vond. Geen probleem om een nieuwe huisarts te vinden die mijn bemoeizucht wel kan verdragen.
Angstgevoelen hebben doorgaans te maken met een verlies aan controle. Prikangst is daar een heel goed voorbeeld van. Gelukkig heb je, als patiënt, de mogelijkheid om een eigen plan te maken; eentje die het gevoel van controle weer versterkt. Jouw plan, wordt hun plan.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties