Let op je bezoekt nu de archiefsite. Bekijk de actuele website hier.

Let op deze site dient als archief.
Ga naar www.psycholoogwijnberg.nl voor de actuele website.

Columns en Archief

Provocatie als medicijn

01 November 2010
Door: Jeffrey Wijnberg

Het woord 'provoceren' is van Latijnse origine en betekent letterlijk 'naar voren roepen' (pro-vocare). Provocaties zijn bedoeld om een reactie te ontlokken. In de loop der tijd heeft het provoceren een negatieve bijsmaak gekregen met betekenissen als 'sarren', 'treiteren' en ophitsen'. En dat is jammer. 

Vooral omdat het provoceren ook op een positieve manier kan worden ingezet. Sterker nog, wie het provoceren op correcte wijze gebruikt, kan anderen op een liefdevolle manier aan zich binden (verleiding). Tegenwoordig wordt provocatie zelfs gebruikt als medicijn in therapeutische behandelingen, vooral om mensen om zichzelf te laten lachen, als ook om levenspijn te leren relativeren. Ondertussen zal het niemand zijn ontgaan dat in het publieke debat de incorrecte provocaties over en weer vliegen. Deze opruiende provocaties hebben er zelfs toe geleid dat de vrijheid van meningsuiting voor de rechter staat, met als vraag: mag alles wel worden gezegd als de intentie bestaat om haat te zaaien en aan te zetten tot geweld? Deze vraag is feitelijk niet te beantwoorden, omdat ‘de intenties’ van individuele mensen nooit te bewijzen zijn. Iemand die een dienstdoende agent provoceert met de opmerking ‘arrogante nietsnut’ kan altijd beweren dat hij het over zichzelf had. Hoe dan ook, het negatief provoceren lijkt gemeengoed te worden. Het voordeel hiervan is dat iedereen zich mengt in maatschappelijke discussies en dat de publieke belangstelling groeit voor congresbijeenkomsten van politieke partijen. Het grote nadeel van het negatief provoceren is dat agressieve en beledigende taal als normaal wordt gezien en steeds meer groeperingen tegen over elkaar komen te staan. Toch kunnen in mijn eigen psychologische praktijk patiënten van mij de nodige provocaties verwachten. Iemand die zegt te twijfelen of hij wel geschikt is voor een relatie, krijgt van mij wellicht de reactie: ‘ja, die twijfel heb je natuurlijk niet zomaar’ of ‘tja, waarom zou iemand met gezond verstand een relatie met jou aangaan?’ Belangrijk is wel dat dergelijke provocaties alleen vruchtbaar zijn als het contact tussen de patiënt en mij een ondertoon heeft van oprechte betrokkenheid. Provoceren is daarmee een perfect middel om mensen tot nadenken te stemmen en aan te zetten tot constructieve verandering. In de dagelijkse omgang tussen mensen is het provoceren ook schering en inslag. Opvallend daarbij is dat goede vrienden elkaar voorturend uitdagen en met het provoceren hun verstandhouding alleen maar versterken. Zodra het goede contact ontbreekt, dan leiden provocaties alleen maar tot verharding en vijandigheid.

Kortom, provoceren alleen maar om te provoceren is een uitingsvorm die tot vervuiling leidt van het psychologisch milieu. En daar is niemand bij gebaat. Wie echt profijt wil hebben van zijn provocaties, doet er goed aan om oog in oog te staan met zijn gesprekspartner: iemand die hij op voorhand een warm hart toedraagt.


Lees ook:

Bekijk alle columns

Reacties

  • Another great post, I appreciate all the work you put into this site, helping out others with your fun and creative works.

    do my c++ assignment
    11/03/2016 13:19
    (9 jaren geleden)

  • Well, thank you for making such useful article.

    3D Rendering in AutoCAD Homework Help
    11/03/2016 11:24
    (9 jaren geleden)

  • I was looking for any article for my school homework and finally got it from you. Thanks.

    assignment asp.net
    11/03/2016 11:21
    (9 jaren geleden)

  • This might be the best web I've ever found today. Great works indeed!

    assignment asp.net
    11/03/2016 11:19
    (9 jaren geleden)

  • I want to encourage that you continue your great job, have a good day.

    assignment asp.net
    11/03/2016 08:32
    (9 jaren geleden)

  • Education is the biggest necessity of life and we have to get better education to fullfil the dreams. You can find here best help for your career which will give you best outcome in future.

    essay writing service
    03/06/2015 08:18
    (9 jaren geleden)

  • Wat mij opvalt, is, dat velen zo 'opgefokt serieus' kunnen zijn over meningen. En -natuurlijk?- zijn de onderwerpen 'serieus' gekozen. Om in te spelen op de onderbuikgevoelens. Bij een juist, zorgvuldig gekozen onderbuik-onderwerp zal iedereen hiervoor gevoelig zijn.

    Tegelijkertijd:
    Een mening is maar een mening.
    En meningen zijn geen feiten.

    Het zal volstaan, om te zeggen, dat er iets NIET het geval is, NIET in de haak is, NIET in orde, &c, &c. Dat er iets NIET is.
    Gegarandeerd, dat er dan een aantal mensen verontwaardigd zullen reageren, en dat je zo een kippenhok vol met kakelende kippen kunt mobiliseren. Dat heet dan 'spraakmakend' te zijn. 'Discussie'.
    'Schandelijk! Schan-de-lijk! Schán-dè-lijk!', klinkt het in het kippenhok. Bij, zeg, Cees Grimbergen bijvoorbeeld? - Nare man, En ondertussen waren de feiten nog niet boven tafel.

    Dan ... kijk je niet meer naar wat er WEL is.
    En, dit is zo duidelijk, er zijn andere manieren, om te ontdekken wat er WEL is, dan eerst maar 'doodleuk' te zeggen wat er NIET is. 'Whatever it may be.'
    Dat is een retorische techniek, en noch de onderbuik, noch het verstand van betrokkenen is ermee gediend.

    Ik ook.
    01/11/2010 19:42
    (14 jaren geleden)

RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties

Plaats uw reactie