Let op je bezoekt nu de archiefsite. Bekijk de actuele website hier.

Let op deze site dient als archief.
Ga naar www.psycholoogwijnberg.nl voor de actuele website.

Columns en Archief

Stil protest

14 October 2019
Door: Jeffrey Wijnberg

Boosheid is een normaal menselijke emotie; en is belangrijk als signaal voor gevoelde onvrede en frustratie. Terecht of niet: wie boos is, spreekt wel duidelijke taal; en laat de ander onverbloemd weten wat er aan de hand is. De verbloemde variant heet ‘passief agressief’; en wordt door de buitenwacht als manipulatief ervaren.

Nu hoeven passief-agressieve mensen niet onvriendelijk te zijn. Integendeel, zij zijn juist bijzonder voorkomend en meewerkend, maar zullen zwijgen als hen iets dwarszit. Iedereen kent wel het moment wanneer gevraagd wordt naar ‘wat er is’ en dat dan het antwoord is: ‘niets, hoezo?!’ Het gezicht verraadt boekdelen; en de zwijgzaamheid kan zo lang aanhouden dat de sfeer voor langere tijd is verpest. Het is een vorm van verongelijktheid waar geen garen mee te spinnen valt, door Engelstaligen ook wel ‘the silent treatment’ genoemd. Passieve agressie komt bij de man vooral voor in de vorm van subtiele sabotage: de omgeving heeft er wel last van, maar niemand kan hem er op vastpinnen. Zo kan hij stelselmatig te laat komen, afspraken ‘vergeten’ zijn of claimen dat niemand hem tijdig en volledig heeft geïnformeerd. Zo bekeken kan de notoire uitsteller ook passieve agressie worden aangerekend: het lijkt onschuldig om zaken op de lange baan te schuiven, maar tegelijkertijd wordt de buitenwacht er ernstig mee gedupeerd. Dit gedrag kan zeker aangemerkt worden als ‘stil protest’, oftewel: ‘jullie kunnen wel van alles van mij willen, maar ik laat mij door niemand de wet voorschrijven’. Wanneer de passief-agressieveling gevraagd wordt naar een uitleg voor zijn nalatigheid, zal hij zeggen: ‘ik weet niet waar je het over hebt; ik doe mijn best’. Passieve agressieve is duidelijk herkenbaar in uitlatingen zoals: 1) ‘ga jij de bedden verschonen of moet ik het maar weer doen?’ 2) ‘nee, laat maar, ik red me ook zo wel’ 3) ‘ach ja, het zal wel weer aan mij liggen’ 4) ‘wat dom van mij om verwachtingen te hebben’ 5) ‘ik ga wel alleen, dan heeft niemand last van mij’ 6) ‘doe maar wat je niet laten kan’ 7) ‘mag ik niet gewoon zeggen wat ik denk’ 8) ‘ben ik nou de enige die hier last van heeft?’ 9) het is geen verwijt, ik ben gewoon nieuwsgierig 10) ‘leuk dat je ook eens een keertje aan mij denkt’. Al deze uitspraken lijken relatief onschuldig, maar kunnen met een hoog gehalte aan verongelijktheid worden gezegd. Met een beetje geluk zal bij de ander een schuldgevoel worden opgeroepen. Precies wat de passieve agressor voor ogen heeft; een perfecte tactiek om ook het eigen onvermogen te verdoezelen.

Gewoon zeggen wat je dwarszit. Duidelijk aangeven wat je wilt en eerlijk zeggen wat je voelt, dat lijkt toch allemaal een fluitje van een cent. Lijkt, want in werkelijkheid geven veel mensen de voorkeur aan passieve agressie: het is een vorm van nietsdoen die een ander tot wanhoop drijft.

 


Lees ook:

Bekijk alle columns

Reacties

Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.

RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties

Plaats uw reactie