11 January 2008
Door: Jeffrey Wijnberg
‘Psychische trauma’s moeten worden verwerkt om met frisse moed en realiteitszin in het leven te kunnen staan’, een gedachtegang die de artsen van Yvonne de Horde moeten hebben gehad toen zij haar adviseerden om de beruchte Bokito weer eens recht in de ogen te kijken.
De ‘therapeutische’ ontmoeting was geen succes: de zilveruggorilla ging weer door het lint en zijn slachtoffer werd weer even angstig als voorheen. En eerlijk gezegd, verbaast mij dat niets.
Immers, een herhaling van zetten geeft precies dezelfde emoties, waardoor het hele concept van ‘verwerking’ als onzinnig kan worden afgedaan. Bovendien, wie zegt dat een psychisch trauma moet worden verwerkt, laat staan dat een psychisch trauma übberhaupt kan worden verwerkt.
Neem, bijvoorbeeld, het gegeven dat ouders een kind verliezen door een verkeersongeval of dodelijke ziekte: typisch een psychisch trauma dat op geen enkele manier te verwerken is, behalve misschien door mensen die geloven dat het kind in het Koninkrijk van God een beter onderkomen heeft gevonden. En dan nog kan het geloof in God de pijn, het verdriet, de machteloze woede van het verlies niet echt wegnemen.
En dat is ook nergens voor nodig: mensen weten zich prima te handhaven in het leven, ook al zijn zij door pijnlijke trauma’s getekend. Kijk alleen maar naar al die miljoenen vluchtelingen, die, na martelingen, oorlogsgeweld en verlies van vrienden, familie en vaderland, ergens anders in de wereld toch weer een fatsoenlijk bestaan weten op te bouwen.
Nee, het hele idee van psychische verwerking is door moderne Westerse hulpverleners in het leven geroepen om hun eigen-wijsheid en nuttigheid te bewijzen, door te stellen dat traumaklanten niet onbehandeld mogen blijven. Natuurlijk, iemand die na een verkeersongeval toch weer in zijn auto stapt om daarmee zijn rij-angst te overwinnen, kan succes hebben. Maar, dat heeft niets met de verwerking van het ongeval te maken.
Sterker nog, het enige wat het slachtoffer daarmee bereikt is dat hij weer net zo irre‘el (het gebeurt me geen tweede keer) als overdreven optimistisch (ik heb alles in de hand) gaat denken als voorheen. Kortom, je moet eerst weer gek worden om normaal deel te nemen aan het verkeer; alsof dat psychische verwerking is.
Hetzelfde geldt trouwens ook in de liefde: de zogenaamde verwerking van het gedumpt-worden doet u niet door eindeloos te zitten janken om uw verlies, maar eerder door opwinding en betrokkenheid te ervaren in een nieuwe relatie.
Zo bekeken is psychische verwerking, als het al bestaat, niet te bewerkstelligen door een confrontatie met het verleden, maar eerder door het verkrijgen van andere, betere ervaringen in het hier-en-nu.
Het traumatische verleden wordt daarmee niet gewist, maar eerder op de achtergrond gedrongen door een leven dat weer gekenmerkt wordt door controle, doelgerichtheid en tevredenheid.
Mocht u daarom, na de dood van uw lievelingshond, de vraag krijgen of u het al heeft verwerkt, zeg dan gerust: ‘nee, daar heb ik geen tijd voor, nu ik doedelzakles heb.’
Auteur: Jeffrey Wijnberg
Originele publicatie: de Telegraaf
Datum: vr 11 jan 2008, 14:35