Niemand zit te wachten op kritiek. Nee, de mens wil liever iets horen van erkenning, bijvoorbeeld door een welgemeend compliment. Maar zo zit de sociale wereld niet in elkaar. Mensen vinden het nodige van elkaar; en meer dan eens is die mening niet bepaald gunstig.
Toch blijven er lieden te over die, goed beschouwd, eisen dat zij aardig gevonden moeten worden. Nu is die eis van aardig-gevonden-willen-worden zelden of nooit expliciet. Nee, mensen hebben het tegenwoordig over hun sociale angststoornis en doen uitspraken zoals: ‘ik ben bang voor het negatieve oordeel van andere mensen’ of ‘ik heb zelf ook een mening, maar hou vaak mijn mond omdat ik misschien toch niet goed overkom’. Even voor de duidelijkheid: angst voor afwijzing is zeer invoelbaar, maar is tegelijkertijd universeel. Zoals gezegd: niemand zit er op te wachten om afgewezen te worden. Evengoed is de angst voor andermans oordeel ook goed te begrijpen, zeker wanneer dat oordeel vernietigend zou zijn. Maar ook die angst is universeel: geen mens die ik ken, die vrolijk wordt van afkeurende woorden. Waar ik heen wil, is dit: het is wel een begrijpelijk verlangen om aardig gevonden te willen worden, maar het is alleen maar een verlangen; een verlangen waar niet automatisch aan tegemoetgekomen wordt. Gelukkig leven we in vrijheid en kan iedereen vinden en zeggen wat hij wil; en net zo goed als jij dat kan, kan een ander dat ook. En mocht het, bij gelegenheid, zo zijn dat een ander mens jou aardig vindt, dan heb je gewoon geluk. Evenzo kan het zo zijn dat een ander mens jou helemaal niet aardig vindt; tja, en dan heb je pech. Niet meer en niet minder. Om die reden stel ik wel eens aan mijn sociaal-angstige patiënten voor om een handzaam kaartje te maken met de volgende tekst: ‘leuk om jou te ontmoeten; en ik hoop dat onze ontmoeting ook bij jou in goede aarde valt; aangezien ik zeer gevoelig ben voor kritiek en afwijzing, vraag ik jou met nadruk om mij leuk te vinden; vind jij mij, om welke reden dan ook niet leuk, doe dan net alsof; dat bespaart mij slapeloze nachten’. De reactie van deze patiënten ligt voor de hand: zij gaan er niet in mee, omdat ze dan heel goed beseffen dat een gunstig oordeel niet kan worden afgedwongen. Het is een therapeutische interventie die bedoeld is om de harde realiteit van (mogelijke) sociale afkeuring gewoon voor lief te nemen.
De behoefte om aardig gevonden te willen worden, is normaal. Mensen willen erbij horen; en niet als ongewenst buiten de sociale orde gezet worden. Overigens, het is helemaal niet moeilijk om aardig gevonden te worden. Iedereen die het kan opbrengen om belangstelling te tonen voor zijn medemens, zal bij de ander een glimlach om de mond toveren. En een kritisch geluid, is altijd leerzaam.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties