Wat voltooid mag heten, daar zijn de meningen over verdeeld. Er zijn zoveel mensen die zeggen: ‘ik ben er echt helemaal klaar mee’. Maar als psycholoog weet ik dan dat deze uitspraak precies het omgekeerde betekent. Elk individu mag dan wel zeggen dat het mooi genoeg is geweest, maar heeft niet als vanzelfsprekend het laatste woord.
Zo zijn er genoeg Nederlanders die juist in deze tijd met nadruk zeggen dat zijn wel klaar zijn met de zwartenpietendiscussie; en bedoelen enkel en alleen dat ze geen zin hebben om er nog langer over na te denken. Dat weerhoudt anderen niet om er wel over na te denken om vervolgens weer allerlei onvrede te uiten. In huiselijke kring is er ook altijd weer onenigheid over wat al dan niet als voltooid mag worden aangemerkt. Zeg ik tegen mijn vrouw dat zowel de ham als de kaas hun beste tijd gehad hebben en boven de prullenbak sta om de boel weg te gooien, dan houdt zij mij tegen om vervolgens een tosti te maken van het beleg waar ik allang mee klaar was. Zo kan zelfs een officiële houdbaarheidsdatum ernstig in twijfel worden getrokken. Ook als schrijver is het praktisch onmogelijk om te beweren dat een publicatie als voltooid beschouwd kan worden. Ik kan heel tevreden ergens een punt achter zetten om de volgende dag, bij herlezing, te constateren dat ik te vroeg gejuicht heb. En lever ik mijn schrijfsels in bij de uitgever omdat ik nu wel overtuigd ben van een voltooid werk, dan krijg ik doorgaans het commentaar dat ik weer te zelfgenoegzaam ben geweest. Zo bekeken is de betekenis van ‘voltooid’ nogal willekeurig; en alleen maar in de mond genomen omdat het verlangen naar een eindpunt zich aan de persoon opdringt. Maar telkens weer zal de mens met zijn verlangen om ergens een punt achter te zetten geconfronteerd worden met andere betrokkenen die zullen zeggen: ‘dat mag jij wel vinden, dat het nu aflopen moet zijn, maar dat bepaal jij niet alleen; daar hebben wij ook nog iets over te zeggen’.
Wie de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, moet geloven dat zijn werk als voltooid beschouwd moet worden. Onzin natuurlijk. Daarom begrijp ik ook niet wat een voltooid leven is.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties