Het bewuste denken weet veel. Het onbewuste weet meer. Maar dat beseft niemand. Daarom heet het ook: het onbewuste. Daar, in het onbewuste, huist het heimelijk verlangen, de meest gevreesde angsten en ook een vernuftig werkend beschermingsmechanisme: een automatische rem, die aangaat als het leven even te veel wordt.
Zo kan het gebeuren dat de mens van alles wil, maar niet vooruitkomt, dat hij een plan heeft bedacht die maar niet concreet wordt of dat hij in een belangrijk ontwikkelingsproces zit dat ineens tot stilstand komt. Dat is het moment waarop menigeen denkt: wat is er aan de hand, waarom lukt het mij niet om verder te komen of hoe kan het dat ik in het zicht van de haven als een plumpudding in elkaar zak?! Welnu, het antwoord is even helder als dat het ongrijpbaar lijkt: het onbewuste heeft ingegrepen en besloten dat het tijd wordt voor een pauze, voor bezinning en voor tijd om misschien wel tot de conclusie te komen dat verdergaan te problematisch is. Een dergelijk moment komt dikwijls voor de student die in de fase zit van afstuderen: de scriptie wil maar geen gestalte krijgen, de finale stageperiode wordt onderbroken of de laatste tentamenuitslagen zijn allemaal onvoldoende. Niet dat de betreffende student ineens zijn talent of intelligentie verloren heeft. Nee, maar het onbewuste registreert levensangst voor de nieuwe verantwoordelijkheden die de student, na zijn afstuderen, te wachten staan. Een vergelijkbaar moment is dikwijls te zien bij mensen die een verre reis hebben gepland: één van de reisgenoten breekt zijn been, wordt anderszins ziek, zwak of misselijk of gaat gewoon door zijn rug. Ook hier registreert het onbewuste angstgevoelens voor het onbekende en kan door fysiek ongemak een rem zetten op het geplande avontuur. Een subtiele relationele variant van de onbewuste rem is de man die door zijn hoeven zakt met een depressie, precies in de periode dat zijn vrouw in hele goede doen is en ook nog promotie maakt in haar werk. Het gaat hier om onderdrukte gevoelens van afgunst en minderwaardigheid die dan boven komen drijven in de vorm van passieve agressie: zijn depressie moet haar progressie proberen af te remmen. Nu lijkt mijn uitleg wellicht als vergezocht. Maar geloof mij: het onbewuste weet trucs uit te halen die het bewuste-denken niet kan verzinnen. Over depressies gesproken. Ook hier is dikwijls sprake van een onbewust stakingsritueel: de persoon in kwestie kan ineens niets meer en koestert al langer het verlangen om iets heel anders te doen dan verder te gaan met zijn: relatie, werk of allebei.
De werking van het onbewuste is zo krachtig dat een gevreesde toekomst, voor even, in de ijskast kan worden gezet. Als dat gebeurt, is het geen schande om de stem van het onbewuste te gehoorzamen. Praat dan met een specialist om te weten wat je liever niet wilt weten.
Er heeft nog niemand gereageerd op deze pagina.
RSS feed van de reacties op deze pagina | RSS-feed voor alle reacties