11 May 2009
Door: Jeffrey Wijnberg
Xenofobie is een extreme angst voor vreemdelingen. Alle zogenaamde beschaving ten spijt, xenofobische neigingen zullen altijd de kop op steken.
Het bestaat al sinds de oertijd en is net als agorafobie (pleinvrees), arachnofobie (spinnenangst) en hydrofobie (watervrees) een instinctieve vecht- of vluchtreactie, noodzakelijk om te kunnen overleven en bedoeld ter bescherming van de eigen soort.
Alle zogenaamde beschaving ten spijt, xenofobische neigingen zullen altijd de kop op steken. En dat is ook begrijpelijk. Want, ook in deze moderne tijd kunnen mensen zich door vreemde snuiters bedreigd voelen in hun voortbestaan. En die dreiging is voor veel mensen een gevoelde realiteit om de hoek van waar zij wonen.
Mensen worden bang om vreemdelingen in andere kleding te zien rondlopen (boerka), om een taal te horen spreken die zij niet verstaan (Arabisch) en om gebouwen te zien verrijzen (moskeeën) die een geloof vertegenwoordigen (islam) die andere leefregels (dagelijkse rituele gebed, vasten, bedevaart) aanhouden dan in eigen land gewoon zijn.
Voeg daar de buitenlanders bij die vandaag de dag uit Oost-Europa (Polen, Serviërs, Roemenen) de grens overkomen om economisch hun voordeel te halen en het wordt invoelbaar dat mensen ook nog moeten vrezen voor hun baan.
Zo bekeken is het meer dan logisch dat xenofobische partijen op dit moment zo populair zijn. Zij wijzen op het gevaar dat vreemdeling heet. En zij laten geen middel ongemoeid (Fitna) om erkenning te geven aan een ieder die bang is om Nederland te verliezen aan ongewenste indringers.
Daarom is Wilders de stem geworden van al die mensen die om bescherming roepen van alles wat als eigen cultuur wordt gezien. En net als andere fobici, wil de xenofoob niet uitgelachen worden om hetgeen hij ten diepste vreest.
Psychologisch gezien is het daarom niet moeilijk om te sympathiseren met het optreden van Wilders en alle mensen die hij vertegenwoordigt. Maar een fobie zou geen fobie zijn als daar geen extreme kant aan zit.
Daarom komen mensen ook in therapie. Want wie bang is voor water, wil in zijn hart toch leren zwemmen, en wie bang is voor open ruimtes, wil toch met zijn vrienden de stad in kunnen gaan. Ook wie op de vlucht slaat voor spinnen, wil daardoor niet zijn vakantie laten bederven. Voor de mens die lijdt aan xenofobie is het niet anders. Ook hij wil niet bepaald worden door zijn angst, maar in vrijheid leven met zijn buren.
Maar anders dan alle andere mensen met een fobie, zal de xenofoob zich niet vervoegen bij de psycholoog voor een therapeutische behandeling. Hij koestert zijn probleem en gelooft niet in het motto ’de mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest, maar nimmer op komt dagen’. Toch raak ik daar niet van in paniek. Want, mijn eigen vertrouwen gaat uit naar al die vredelievende nieuwkomers. Zij zijn onze therapie.
Auteur: Jeffrey Wijnberg
Originele publicatie: de Telegraaf
Datum: ma 11 mei 2009, 06:30